Football Tactics & Glory

Όταν το ποδόσφαιρο συνάντησε το XCOM.

Τα Turn-Based Tactical games διαδραματίζονται, στην συντριπτική σχεδόν πλειοψηφία τους, σε πεδία μαχών. Ομοίως, τα games με θέμα το ποδόσφαιρο προσπαθούν να το αποδώσουν είτε ρεαλιστικά σε πραγματικό χρόνο, είτε εις βάθος από την οπτική του manager ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου. Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά λοιπόν ήρθε να καινοτομήσει η Ουκρανική εταιρεία ανάπτυξης Creoteam, σπάζοντας τα στερεότυπα με μια τολμηρή πρόταση που γεφυρώνει το κενό ανάμεσα σε όλα τα παραπάνω. Το Football Tactics & Glory είναι μια Turn-Based Tactical προσέγγιση του ποδοσφαίρου με μπόλικα στοιχεία ενός casual Manager παιχνιδιού. Μια πρωτότυπη ιδέα, σίγουρα, αλλά τα καταφέρνει άραγε το ίδιο καλά και στην εκτέλεση;

Κάθε αρχή και δύσκολη
Το single-player campaign σας ρίχνει απευθείας στα μέσα ενός αγώνα, όπου μαθαίνετε (με την βοήθεια ορισμένων pop-ups) την βασική ακολουθία με την οποία δράτε σε κάθε γύρο, δηλαδή επιλογή παίκτη, εντολή κι επιβεβαίωση. Ο ταλαντούχος επιθετικός που γυρνάει το ματς είναι ο χαρακτήρας σας, ο οποίος λίγο αργότερα θα υποστεί τον τραυματισμό που βάζει τέρμα στην καριέρα του και κάμποσα χρόνια αργότερα, δέχεστε ένα mail που σας ζητάει να αναλάβετε μια ομάδα ως προπονητής.

Το υποτυπώδες αυτό σενάριο είναι ίσως και περισσότερο απ'όσα θα περίμενε κανείς σε ένα παιχνίδι αυτού του είδους, μαζί δε με την πρώτη σας σεζόν στο τιμόνι της νέας σας ομάδας, λειτουργεί ως tutorial. Αφού διαλέξετε χώρα από μια εκτενή λίστα, ξεκινάτε με τον έλεγχο μιας ομάδας που παίζει στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της χώρας αυτής. Οι παίκτες είναι ήδη αρκετά ικανοί για την ερασιτεχνική κατηγορία, επομένως έχετε μεγάλο περιθώριο λάθους σε όλη την αρχική σεζόν όσο μαθαίνετε το παιχνίδι, ενώ διάσπαρτα ανάμεσα στα ματς είναι εξειδικευμένα tutorials για τα ειδικότερα mechanics του παιχνιδιού που παρουσιάζονται ως μαθήματα και εξετάσεις για την λήψη επαγγελματικής άδειας προπονητή ώστε να μπορείτε να παίξετε στις ανώτερες κατηγορίες.

Η δουλειά γίνεται κυρίως πριν το ματς, όχι μόνο στα δύο ημίχρονά του
Το κομμάτι της τακτικής και των αγώνων είναι το ένα μέρος του Football Tactics & Glory και θα αναλυθεί εκτενέστερα στην συνέχεια. Το άλλο κομμάτι του παιχνιδιού είναι η Manager πλευρά του, στην οποία σας βοηθούν τα διάφορα mails των βοηθών σας. Έτσι, θα αγοράσετε και θα πουλήσετε παίκτες, θα ανανεώσετε συμβόλαια, θα χάσετε παίκτες όταν μεγαλώσουν σε ηλικία, θα βγάλετε ταλέντα από τις ακαδημίες σας και θα αναβαθμίζετε το γήπεδο, τις ακαδημίες και τις προπονητικές εγκαταστάσεις σας. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η Creoteam δεν έχει τα πνευματικά δικαιώματα για τα πρόσωπα και τα ονόματα των παικτών ή τις ονομασίες και τα σήματα των ομάδων του πραγματικού κόσμου, με αποτέλεσμα παρόμοιο με την σειρά των Pro Evolution Soccer, ωστόσο με δυνατότητα αλλαγής όλων των παραπάνω, μπορείτε εύκολα να αλλάξετε τα χαρακτηριστικά που θέλετε ή να αναζητήσετε κάποιο mod ώστε το αποτέλεσμα να θυμίζει περισσότερο πραγματικούς παίκτες και ομάδες.

Πέραν όλων των παραπάνω, οι παίκτες σας αποκτούν experience μετά από κάθε αγώνα κι ανεβαίνουν level βελτιώνοντας τις ικανότητες τους, ενώ ανάλογα την θέση που έπαιξαν αμείβονται και με positional experience, αρχικά ως τερματοφύλακες, αμυντικοί, μέσοι ή επιθετικοί και στη συνέχεια ανάλογα με την ειδικότερη θέση τους όπως κεντρικοί μέσοι, αμυντικά, επιθετικά ή πλάγια χαφ. Η λεπτομέρεια αυτή, εκτός του ότι προσφέρει βάθος στο gameplay, περιπλέκει το τακτικό με το Manager κομμάτι, καθώς θα πρέπει να υπολογίσετε και λεπτομέρειες όπως το να δώσετε χρόνο παιχνιδιού σε νεοτερους παίκτες σας, ιδίως προς την λήξη ενός αγώνα όπου προηγείστε με ασφαλή διαφορά ή σε ένα ματς κόντρα σε πολύ δυνατό αντίπαλο που δεν ελπίζετε να νικήσετε.

Γενικά το Manager μέρος του παιχνιδιού θα χαρακτηριζόταν μάλλον ως casual, χωρίς δηλαδή να έχει την πολυπλοκότητα ενός Football Manager. Ωστόσο δεν είναι απλοϊκό και δεν δίνει την αίσθηση ότι υπάρχει απλά για να υπάρχει χωρίς να προσφέρει στο gameplay ή χωρίς οι επιλογές σας να έχουν αντίκτυπο. Σε συνδυασμό με το levelling των παικτών σας μετά από κάθε αγώνα, το Football Tactics & Glory πετυχαίνει την πολυπόθητη εμπειρία του "one more click", όπου θέλετε διαρκώς να πάτε λίγο παρακάτω, να παίξετε έναν ακόμη αγώνα, να ανεβάσετε level αυτό το ένα νέο ταλέντο που αποκτήσατε πρόσφατα και τελικά καταλήγετε να παίζετε για ώρες χωρίς να καταλάβετε πότε πέρασε τόσος χρόνος.

Η τακτική δεν εξαντλείται στα συστήματα
Κάθε ματς ουσιαστικά ξεκινάει από την μελέτη των διαθέσιμων παικτών σας και εκείνων του αντιπάλου, ώστε να κατεβάσετε την σωστή εντεκάδα και να έχετε την ομάδα που μπορεί να μπλοκάρει την επίθεση και να σπάσει την άμυνα των αντιπάλων. Οι επιλογές αυτές εξαρτώνται από τα attributes των παικτών, τις ειδικές τους ικανότητες και την θέση στην οποία ειδικεύονται, πράγματα που με τον καιρό θα σας παίρνουν όλο και λιγότερο χρόνο.

Κάθε παίκτης έχει τέσσερα attributes: ευστοχία στα σουτ, ακρίβεια σε πάσες, άμυνα και κοντρόλ της μπάλας. Αυτά αυξάνονται όσο ο παίκτης ανεβαίνει level, ωστόσο καθένας έχει και το giftedness, το φυσικό του ταλέντο δηλαδή, που έχει ως αποτέλεσμα ένα κλιμακωτό experience penalty. Οι λιγότερο ταλαντούχοι παίκτες επομένως θα ανεβαίνουν level όλο και πιο αργά λόγω μειωμένου experience σε σύγκριση με τους πιο χαρισματικούς συμπαίκτες τους. Επιπλέον, κάθε παίκτης μπορεί αρχικά να μάθει σε βάθος χρόνου με προπόνηση ένα skill, ενώ όσο βελτιώνεται μπορεί να του ανεβάσει level ή να μάθει και ένα δεύτερο. Τα skills προσφερουν ειδικές επιλογές, όπως πολύ δυνατό σουτ, πιθανότητα για απευθείας γκολ από εκτέλεση κόρνερ και ούτω καθεξής.

Μία απρόσμενη διασταύρωση της διοίκησης ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου με τις τακτικές επιλογές ενός προπονητή κατά την διάρκεια κάθε αγώνα

Τα ματς εκτυλίσσονται με τρεις κινησεις για κάθε ομάδα προτού παίξει η αντίπαλη. Ο κανόνας αυτός έχει δύο σημαντικές εξαιρέσεις. Αφ' ενός κάποιες κινήσεις που γίνονται δωρεάν λόγω της θέσης στην οποία ειδικεύεται κάποιος παίκτης, όπως το αυτόματο μαρκάρισμα που κάνει ένας κεντρικός αμυντικός όταν έρχεται σε διπλανό τετράγωνο ένας αντίπαλος με τη μπάλα, ή την προσποίηση για σουτ ενός επιθετικού μέσου που τραβάει μπροστά έναν αντίπαλο αμυντικό ώστε να σπάσει την αμυντική γραμμή της αντίπαλης ομάδας και να πασάρει ή να σουτάρει πιο εύκολα. Αφ'ετέρου η επιτυχημένη χρήση skills εις βάρος αντιπάλου σας δεν κοστίζει την μια από τις τρεις σας κινήσεις. Αυτό σημαίνει ότι τα skills δεν σας δίνουν μόνο σημαντικό πλεονέκτημα στο συγκεκριμένο σημείο που τα χρησιμοποιείτε, αλλά μπορείτε να τα συνδυάσετε σε ένα combo που καταλήγει να σας επιτρέπει να κάνετε πέντε η έξι κινήσεις στον γύρο σας αντί για τρεις. Φυσικά, το ίδιο ισχύει και για τον αντίπαλο σας και το ΑΙ δεν θα διστάσει να παίξει με τον ίδιο τρόπο.

Όπως προαναφέρθηκε, οι εντολές δίνονται με την επιλογή ενός παίκτη κι έπειτα του τετραγώνου προορισμού. Ανάλογα με το αν σε αυτό βρίσκεται κενός χώρος, συμπαίκτης, αντίπαλος, το τέρμα και ούτω καθεξής, η εντολή θα μεταφραστεί ως κίνηση, πάσα, μαρκάρισμα ή σουτ. Αν μπορεί να γίνει ανεμπόδιστα, γίνεται μετά την επιβεβαίωση. Αν όμως έχει πιθανότητα αποτυχίας, όπως για παράδειγμα το σουτ στο αντίπαλο τέρμα, πριν την επιβεβαίωση θα δείτε να εμφανίζονται κάποιοι αριθμοί πάνω από τα κεφάλια μερικών παικτών. Οι αριθμοί αυτοί εξαρτώνται από τα attributes των παικτών και σας δίνουν μια ιδέα για τις πιθανότητες επιτυχίας αυτού που επιχειρείτε. Δεν είναι όμως κι απόλυτοι, καθώς υπάρχει ένας παράγοντας τυχαιότητας μετά την επιβεβαίωση της εντολής. Εάν, για παράδειγμα, ένας επιθετικός επιχειρήσει ένα σουτ, θα ληφθούν υπόψη η ευστοχία του και άλλοι παράγοντες, όπως η απόσταση από το τέρμα κι έπειτα θα προκύψει ένας αριθμός. Το ίδιο θα ισχύσει για τον αντίπαλο τερματοφύλακα που θα προσπαθήσει να αποκρούσει. Μετά την επιβεβαίωση, το παιχνίδι θα αναθέσει τυχαία σε αυτούς ένα αποτέλεσμα από 1 έως αυτόν τον αριθμό με τον μεγαλύτερο να κερδίζει, επομένως ένα σουτ με 75 απέναντι σε έναν τερματοφύλακα με 40 έχει μεγάλες πιθανότητες να ευστοχήσει, χωρίς όμως να υπάρχει και κάποια εγγύηση. Αυτός ο μηχανισμός τυχαιότητας σας προτρέπει να πάρετε ρίσκα, ενώ οδηγεί και σε απολαυστικές στιγμές, όπως το να επιχειρείτε ένα σουτ απελπισίας το οποίο τελικά καταλήγει στα δίχτυα.

Γενικά το Football Tactics & Glory είναι ένα παιχνίδι που είτε θα σας κάνει να αγανακτήσετε και να το παρατήσετε μέσα στο πρώτο δεκάλεπτο λόγω της πολυπλοκότητάς του και το πόσο σταδιακά σας εισάγει στους κανόνες του, είτε θα σας κερδίσει και θα σας απορροφήσει για ατελείωτες ώρες. Το single-player campaign του διαρκεί τουλάχιστον 60 ώρες συνολικά, ειδικά εάν κάνετε simulate ορισμένους αγώνες αντί να τους παίζετε όλους, χρόνος φυσικά που μπορεί να αυξηθεί σημαντικά εάν περνάτε αρκετό καιρό κοιτάζοντας ρόστερ ομάδων, λίστες μεταγραφών ή εάν σκέφτεστε κάθε κίνησή σας στο χορτάρι.

Προπονητές του καναπέ
Αν και πρωτίστως βασίζεται στο single-player campaign του, το Football Tactics & Glory διαθέτει και multiplayer, είτε με hotseat δύο παικτών στο ίδιο μηχάνημα είτε online. Δυστυχώς αυτό δεν υποστηρίζεται από μία εξίσου μεγάλη online κοινότητα που να σας επιτρέπει ανά πάσα στιγμή να συνδεθείτε και να παίξετε ένα ματς με αγνώστους, επομένως εάν ασχοληθείτε με το multiplayer κομμάτι του, αυτό θα είναι για ματς με φίλους, είτε αράζοντας παρέα στον καναπέ είτε μετά από συνενόηση για να κοντραριστείτε online.

Τα κεφάλια μας πονάνε
Τα γραφικά του Football Tactics & Glory θα χαρακτηρίζονταν μάλλον λειτουργικά παρά όμορφα ή εντυπωσιακά. Κατά την διάρκεια των αγώνων, τα γήπεδα αλλάζουν εμφάνιση ανάλογα τις αναβαθμίσεις που έχουν δεχτεί κι οι παίκτες είναι αρκετά ευδιάκριτοι, με το όνομά τους και μερικές βασικές πληροφορίες να εμφανίζονται όταν τους επιλέγετε. Λεπτομέρειες όπως το πρόσωπό τους είναι διακριτές μόνο σε κοντινά πλάνα κατά τη σέντρα ή μετά από γκολ κι ενώ οι φανέλες θα φέρουν το λογότυπο του χορηγού της ομάδας κάθε σεζόν, η Creoteam δεν έδειξε αντίστοιχη επιμέλεια στον σχεδιασμό των παικτών καθαυτών, εκτός βέβαια αν σκοπίμως επεδίωκε αυτό το λιγότερο ρεαλιστικό αποτέλεσμα. Τα κεφαλια των ποδοσφαιριστών είναι πολύ μεγάλα αναλογικά με το υπόλοιπο σώμα τους και μοιάζουν με καρικατούρες, ενώ τα animations ενίοτε ξεφεύγουν σε ξεκαρδιστικά ή τρομακτικά αποτελέσματα, ειδικά όσον αφορά στόματα και δόντια κατά την διάρκεια πανηγυρισμών και φωνών.

Τα μενού του παιχνιδιού και ο γενικότερος σχεδιασμός του Manager κομματιού του ακολουθούν αντίστοιχο ελαφρύ και χαρούμενο ύφος με έντονα χρώματα που βοηθούν να διακρίνετε τις θέσεις, τα ονόματα και τα χαρακτηριστικά των παικτών. Αν και δεν ολισθαίνουν τόσο προς το καρτουνίστικο ύφος όσο τα 3D μοντέλα των παικτών, συνάδουν με τον casual τόνο του εν λόγου μέρους του Football Tactics & Glory.

Η φωνή της κερκίδας
To Football Tactics & Glory δυστυχώς δεν περιλαμβάνει voice acting ή κάποιο σπικάζ κατά την διάρκεια των αγώνων κι είναι πραγματικά κρίμα, καθώς θα μπορούσε να έχει έστω ορισμένες ατάκες μετά από μεγάλες στιγμές ή για να γεμίζει ο νεκρός χρόνος, όπως για παράδειγμα γίνεται στην σειρά Blood Bowl. Πέραν ορισμένων ηχητικών εφέ όταν κάποιος κλωτσάει τη μπάλα ή όταν ο διαιτητής σφυρίζει κάτι, στα ηχεία ακούγεται κυρίως ο κόσμος στις εξέδρες. Σε αυτό το κομμάτι έχει γίνει καλή δουλειά, καθώς σε μικρότερου level γήπεδα θα νιώσετε όντως σαν κάποιο τοπικό πρωτάθλημα όπου ακούτε σποραδικά κάποιο ακατάληπτο σχόλιο ή μια παραίνεση προς κάποιον ποδοσφαιριστή, ενώ σε μεγαλύτερου θα κυριαρχεί ένα διαρκές νοητό, τραγούδια και συνθήματα.

Από πλευράς soundtrack, η αλήθεια είναι ότι θα το προσέξετε κυρίως στο αρχικό μενού, ίσως και μετά από το πέρας κάθε αγώνα που η μουσική αντικαθιστά τους ήχους της κερκίδας. Δεν πρόκειται για κάτι το εντυπωσιακό που θα σας τραβήξει την προσοχή ή θα σας μείνει, αλλά τουλάχιστον ντύνει την όλη εμπειρία χωρίς να σας αποσπά από το οτιδήποτε κάνετε.

Πρόκριση στα πέναλτι
Καταληκτικά, το Football Tactics & Glory καταφέρνει να συνδυάσει με εξαιρετικό τρόπο το Turn-based Tactical στοιχείο με φόντο το ποδόσφαιρο αντί για κάποιο πεδίο ένοπλης μάχης με ένα casual Manager κομμάτι. Όπως όμως προαναφέρθηκε, η συνταγή του είναι υψηλού ρίσκου και μπορεί να σας απογοητεύσει άμεσα ή να σας κερδίσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Ευτυχώς η Creoteam διαθέτει ένα δωρεάν demo προκειμένου να δοκιμάσετε εάν σας ταιριάζει προτού το αποκτήσετε, διαφορετικά συνίσταται να διαβάσετε προσεκτικά κάποιο review όπως το παρόν ή να δείτε ένα gameplay video του παιχνιδιού για να δείτε εάν ταιριάζει στα gaming γούστα σας. Σε κάθε περίπτωση, ο γράφων το παρακολουθεί από όταν ακόμη βρισκόταν σε Early Access και αδιαμφισβήτητα αποτελεί καρπό αγάπης των δημιουργών του, οι οποίοι κυκλοφόρησαν το πρώτο expansion του με τίτλο Football Stars τον περασμένο Νοέμβριο και το υποστηρίζουν ακόμη με συνεχή patches και updates.

Θετικά:
- Πρωτότυπη ιδέα που συνδυάζει Tactics και ποδόσφαιρο
- Στοιχεία Manager με βάθος αλλά χωρίς υπερβολική πολυπλοκότητα
- Εθιστικό gameplay
- Διαρκής υποστήριξη με mods, patches, updates κι expansions

Αρνητικά:
- Το gameplay και ο τρόπος παρουσίασής του μπορεί να φανεί περίπλοκο ή επαναλαμβανόμενο σε ορισμένους
- Τα 3D models των παικτών, ειδικά τα κεφάλια και τα πρόσωπά τους
- Απουσία σχολιασμού κατά την διάρκεια αγώνων
- Έλλειψη παικτών για online multiplayer

Βαθμολογία
Γραφικά: 6
Ήχος: 6
Gameplay: 7
Αντοχή: 6.5
Γενικά: 6.7 

Μία πρωτότυπη ιδέα που συνδυάζει δύο είδη games με φόντο το ποδόσφαιρο, η οποία ωστόσο θα μπορούσε να είχε τύχει ακόμα καλύτερης εκτέλεσης.

Γιάννης Παπαργυρίου