Sid Meier's Civilization II

Η σύγκρουση των πολιτισμών ξανά στα χέρια μας.

Ακούμε για έναν πατέρα που παράτησε το παιδί του και φρίττουμε, τον αποκαλούμε παλιάνθρωπο, τον καταδικάζουμε για πάντα σε δημόσια περιφρόνηση. Τι τιμωρία αλήθεια αρμόζει σε έναν γονέα ο οποίος εγκατέλειψε ένα παιδί που του χάρισε χρήμα και παγκόσμια αναγνωρισιμότητα στο επαγγελματικό του πεδίο; Γιατί ρε Sid Meier άφησες μόνο το όνομά πάνω στο πνευματικό σου τέκνο που δημιούργησε ένα ολόκληρο video game είδος, τα 4X; Γνωρίζουμε πολλά επίθετα για να σε στολίσουμε για την αποκοτιά που έπραξες αλλά δεν θα το κάνουμε γιατί η κίνησή σου αποδείχτηκε de facto ορθή.

Ο θρίαμβος του πρωτότυπου Civilization το 1991 ήταν αναπόφευκτο ότι θα οδηγήσει σε remake στο κοντινό μέλλον. Δεν περιμέναμε οι λεπτομέρειες της παραγωγής του να κρατηθούν μυστικές σχεδόν έως ότου κυκλοφορήσει, το γεγονός όμως δυνάμωσε πολύ την ανυπομονησία μας. Ο Sid Meier αποφάσισε να αφήσει τα ηνία του νέου Civilization στους Brian Reynolds, Douglas Kaufman και Jeff Briggs. Τον πρώτο λόγο στην τριάδα τον έχει ο Reynolds λόγω πρότερης εμπειρίας σε ρόλο lead designer δύο εξαιρετικών adventures, των Rex Nebular and the Cosmic Gender Bender και Return of the Phantom. Το Return of the Phantom έχει μεγάλη συναισθηματική αξία για εμάς γιατί ήταν το μόνο παιχνίδι με πρωταγωνιστή το Φάντασμα της Όπερας που παίξαμε, έχοντας μόλις διαβάσει και αγαπήσει το ομώνυμο μυθιστόρημα του Gaston Leroux.

Ένα sequel βγαλμένο από τα όνειρά μας
O Brian Reynolds ενσωματώθηκε γρήγορα σε εμάς, τους “εραστές” του Civilization, όταν του το έδωσε να το τεστάρει ο Meier αυτοπροσώπως. Μετά από κάμποσα ξενύχτια και δοκιμάζοντας δικαιολογημένη απογοήτευση από την χλιαρή επιτυχία των Adventures του, ο Reynolds άρχισε να κατασκευάζει ένα Strategy με έμφαση στην εξερεύνηση και τις ανακαλύψεις νέων τόπων. Το παιχνίδι ήταν του γούστου του Meier και δεν είναι άλλο από το γνωστό μας Sid Meier’s Colonization. Η αντίστροφη μέτρηση για την δημιουργία του Civilization II το 1996 άρχισε.

Η πρόκληση που αντιμετώπισε ο Reynolds ήταν τεράστια. Πως δημιουργεί κανείς ένα sequel τίτλου της MicroProse όταν δεν έχει ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο; Το σημαντικότερο ερώτημα βέβαια είναι τι θα περιλαμβάνει το sequel εφόσον το πρωτότυπο κάλυψε το σύνολο της ανθρώπινης ιστορίας. Η λύση του γρίφου προήλθε από δύο πηγές. Η πρώτη ήταν το δημιουργικό μυαλό του Reynolds και η δεύτερη τα αμέτρητα “θέλω” των φανατικών του Civilization οι οποίοι τα εξέθεσαν με πάσα λεπτομέρεια στα groups του Usenet, προκατόχου των ιντερνετικών forums.

Ρεμάλια, θα σας κάνουμε ανθρώπους
Καλωσορίσαμε στην εποχή που κυριαρχούσαν ακόμα οι επικοί 486 PC, το 1996. Το Civilization II βρίσκεται επιτέλους στα χέρια μας. Λίγες ώρες παιχνιδιού αρκούν για να καταλάβουμε πως η απουσία του Sid Meier στον σχεδιασμό δεν έχει βλάψει καθόλου το gameplay. Αυτό πατάει γερά πάνω στα θεμέλια που έχτισε ο διάσημος game designer και σκοπεύει να καταστήσει την επέλαση της ανθρώπινης προόδου διαβολεμένα εθιστική. Για δεύτερη φορά σε μια πενταετία, καλούμαστε να αναλάβουμε την διαχείριση ενός πολιτισμού από ανθρώπους σε ημιάγρια κατάσταση και να τους πλάσουμε σε τεχνολογική αυτοκρατορία, ικανή να σπάσει τα δεσμά της γήινης βαρύτητας και να ξεχυθεί στο διάστημα. Ο μοναδικός στόχος των τεράστιων προσπαθειών μας είναι λοιπόν η κατασκευή ενός διαστημοπλοίου και η προσεδάφιση του στον Άλφα του Κενταύρου; Όχι βέβαια. Είμαστε ικανοί να αγνοήσουμε την κατάκτηση του διαστήματος και να επικεντρωθούμε στην υποταγή όλων των γήινων πολιτισμών και την απορρόφησή τους στην παγκόσμια αυτοκρατορία μας.

Με την ένταξη νέων πολιτισμών στον υπάρχοντα πλούτο του Civilization αντιμετωπίσαμε το υπέροχο δίλημμα της επιλογής, γίναμε αναποφάσιστοι. Το χέρι μας κινείται συνειδητά προς τους Greeks στην αρχή. Προτού τους επιλέξει οριστικά, αρχίζει να τρέμει και να κινείται μόνο του σαν να εκτελεί αυτόματη γραφή, πηγαίνοντας πότε προς τους Zulu (μεγάλη μας συμπάθεια λόγω Shaka), πότε προς του Carthaginians (είμαστε οπαδοί του Αννίβα... Λέκτερ), μετά γυρνά προς τους Sioux (Καθιστός Ταύρος σφάξει χλωμό πρόσωπο), περνά από τους Romans (Άβε Γιάννη... εεε Καίσαρ δηλαδή) και συνεχίζει έτσι επί μακρόν. Η ποικιλία σε ηγέτες και ηγέτιδες είναι πραγματικά εντυπωσιακή και έρχεται για να ικανοποιήσει όλες τις ιστορικές και αισθητικές μας απαιτήσεις.

Σύντομα διαπιστώνουμε ότι η διαχείριση ενός πολιτισμού είναι πολύ δυσκολότερη στο νέο Civilization. Για να ισορροπήσουμε αρχικά την πληθώρα παλιών και νέων game mechanics απαιτείται το προσεκτικό διάβασμα του manual. Ένας σεβαστός αριθμός από ιστορικά και φανταστικά σενάρια τίθενται στην διάθεσή μας προς άμεση κατανάλωση. Η άνοδος της Ρώμης και η ηρωική μας προσπάθεια να θέσουμε τέλος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο συντρίβοντας τις δυνάμεις του Άξονα διατίθενται άμεσα για να θερμάνουν το ενδιαφέρον μας. Τα expansion packs επεκτείνουν τρομακτικά τις αφηγηματικές διαδρομές και ανοίγουν την πόρτα για να ζήσουμε γεγονότα που αρμόζουν στην Ζώνη του Λυκόφωτος.

Οι κατακτητικές μας ορέξεις ικανοποιούνται με τους Ναπολεόντειους πολέμους, την άνοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την αλματώδη άνοδο του Ισλάμ, το σάρωμα της Ασίας από τις μογγολικές ορδές κ.ο.κ. Το πάθος μας για παράξενες και καταπληκτικές ιστορίες τροφοδοτείται με συναντήσεις με εξωγήινους πολιτισμούς, αντιμετώπιση μυθολογικών απειλών και ένα σωρό από μαγευτικές ιστορίες. Εδώ βάζουμε το μυαλό μας να υπολογίσει τον χρόνο που χρειαζόμαστε για να απολαύσουμε στην ολότητά του το περιεχόμενο του Civilization II. Ο εγκέφαλός μας εντός ολίγων λεπτών παθαίνει… tilt, μπλοκάρει από τα αστρονομικά νούμερα που κατακλύζουν τον νου.

Επιλέγοντας να κατακτήσουμε τον κόσμο αντί της διαστημικής κούρσας, είναι απόλυτα εφικτό το playthrough μας να κρατήσει πολλά χρόνια, ημερολογιακά και όχι όπως υπολογίζονται εντός παιχνιδιού. Φθάνει ένα σημείο στην παρτίδα όπου απομένει μια χούφτα αυτοκρατοριών η οποία εμπλέκεται σε αιώνιο πόλεμο. Αμέτρητες μονάδες παράγονται και εξολοθρεύονται ανά γύρο με αποτέλεσμα οι συνοριακές γραμμές να λυγίζουν ελάχιστα προς την πλευρά μας ή των αντιπάλων. Κάθε σπιθαμή εδάφους έχει πέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης και η επιφάνεια της γης είναι μολυσμένη από τις πυρηνικές βόμβες που την έχουν βανδαλίσει για εκατοντάδες χρόνια. Το τοπίο αφηγείται ένα εφιαλτικό μέλλον για το είδος μας όμως είμαστε σε θέση να προσπαθούμε αενάως να το διορθώσουμε. Εφόσον η κατάκτηση του κόσμου μπορεί να τραβήξει μια παρτίδα για χρόνια, αν προσθέσουμε και τα σενάρια βλέπουμε ότι το Civilization II έχει ασύλληπτη διάρκεια στον χρόνο.

Θα κυριαρχήσουμε με όλα τα μέσα
Το Civilization II διαγράφει μονοκοντυλιά τα ατοπήματα του A.I. που παρατηρήσαμε στο πρωτότυπο. Με τις αλλαγές στα στατιστικά και τις δυνατότητες των μονάδων, αποκλείεται να παρακολουθήσουμε ξανά μια μονάδα σπαθοφόρων να ξεκοιλιάζει μια μεραρχία από τανκς. Η διπλωματία παίζει ουσιαστικό ρόλο στην συμπεριφορά των αντίπαλων πολιτισμών απέναντί μας. Οι μπαγαποντιές είναι εφικτές, μπορούμε να μαχαιρώσουμε πισώπλατα ένα πολιτισμό με τον οποίο συνάψαμε σύμφωνο φιλίας, η προδοσία μας όμως δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Το θύμα μας θα προσπαθήσει να μας την ανταποδώσει αν δεν τον “τελειώσουμε” και οι υπόλοιποι πολιτισμοί θα μας αντιμετωπίζουν με έντονη καχυποψία όταν τους πλησιάζουμε δια της διπλωματικής οδού.

Ένα video game-κρυστάλλινη σφαίρα που μας θαμπώνει με το μεγαλείο του παρελθόντος και προειδοποιεί για το εφιαλτικό μέλλον.

Η αναζήτηση νέων τεχνολογιών από τις δεκάδες που μπορούν να αποκτηθούν μας ξετρελαίνει. Η στρατηγική επιλογή των επιστημονικών θαυμάτων που θα υπηρετήσουν την αναπτυσσόμενη κοινωνία μας καθορίζει και την πορεία της παρτίδας που παίζουμε. Αν δεν είμαστε βετεράνοι του Civilization, οι πειραματισμοί είναι δεδομένοι στα πρώτα περάσματα έως ότου καταλήξουμε στην βέλτιστη σειρά ανακαλύψεων που ευνοεί τον τελικό σκοπό μας.

Εκτός από την πνευματική ισχύ και την δημιουργικότητα των κατοίκων του, ένας ισχυρός πολιτισμός καθορίζεται και από την γεωγραφική του επέκταση. Η τοποθεσία που θα χτίσουμε τις πόλεις μας απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και τεράστια νοητική ενέργεια. Βλέπουμε ότι οι πόλεις μας έχουν όρια στην επέκτασή τους τα οποία καθορίζονται από ένα πλέγμα που τις περιβάλλει. Θέλουμε να καλύπτουν τα “πλακάκια γης” με τις περισσότερες πρώτες ύλες και να εμποδίζουν την επέκταση των εχθρικών πόλεων προς τα εδάφη μας. Ίδρυση πολλών ανίσχυρων πόλεων ή ενός μικρού αριθμού με πλήρη ανάπτυξη και την δυνατότητα να αντέξουν στις εχθρικές επιθέσεις;

Ζυγίζουμε τα πράγματα και καλύπτουμε τον χάρτη με τις πολιτιστικές μας εστίες οι οποίες έχουν ιστορικά ονόματα. Το αβγάτισμα του πληθυσμού φέρνει στην επιφάνεια νέες προκλήσεις όπως είναι η διατήρηση της ευτυχίας των υπηκόων μας και ο υπερπληθυσμός. Διαπιστώνουμε ότι ο πόλεμος είναι σχεδόν αναπόφευκτος είτε μας αρέσει, είτε όχι. Οι υπόλοιποι πολιτισμοί θα εμφανιστούν κάποια μέρα στο κατώφλι του παλατιού μας με θρασύτατες απαιτήσεις, σαν να μας εκλιπαρούν να πάρουμε τα όπλα εναντίον τους. Μια θάλασσα από νέες πολεμικές μονάδες διατίθενται για να τις χρησιμοποιήσουμε με μεθοδικό τρόπο, περικυκλώνοντας τους εχθρούς, επιτιθέμενοι από την θάλασσα, εξουδετερώνοντας τις εχθρικές λεγεώνες με τους κατάλληλους συνδυασμούς δυνάμεων.

Δεν θα δούμε προκοπή με αυτά τα σούργελα
Νιώθουμε ότι το Civilization II αξιοποιεί τις multimedia ικανότητες των PC καλύτερα από οτιδήποτε έχουμε αντικρίσει έως τις μέρες του. Το High Council με τους θεοπάλαβους και, δοσμένους στον σκοπό τους, advisors μας έκλεψε την καρδιά από την πρώτη θέαση. Η καθαρότερη πηγή γέλιου είναι φυσικά ο luxury advisor που πάσχει από king complex οξείας μορφής, μιμούμενος την φωνή, τις χειρονομίες και την αμφίεση του “Βασιλιά” Έλβις Πρίσλεϊ.

Οι συνάδελφοί του στο συμβούλιο πάσχουν από αντίστοιχες ψυχικές διαταραχές και μας ξεκαρδίζουν με τα καμώματά τους. Ο advisor των στρατιωτικών είναι ένα γομάρι που έχει στο μυαλό του μόνο βία και καταστροφή. Ο ειδικός επί των επιστημονικών θεμάτων ξεκινά σαν παθιασμένος επιστήμονας και εξελίσσεται σε καρικατούρα σπασίκλα. Ο υπεύθυνος των οικονομικών είναι η επιτομή του λαμόγιου που τα μάτια του δεν έχουν κόρη αλλά coins (νομίσματα). Οι advisors έχουν ανταγωνιστική σχέση μεταξύ τους και οι περιφρονητικές τους αντιδράσεις προξενούν αυτόματα γέλιο. Στην περίοδο της αναρχίας μας χαρίζουν την καλύτερη παράστασή τους. Ο καθένας λέει τα δικά του σαν να έχουν γίνει ντίρλα από το αλκοόλ και η κακοφωνία που δημιουργείται αποτυπώνει ιδανικά μια χαοτική κατάσταση.

Το High Council δεν είναι η μοναδική χρήση των multimedia στο Civilization II. Η κατασκευή οποιουδήποτε από τα 28 συνολικά θαύματα που είμαστε σε θέση να αποκτήσουμε, συνοδεύεται από ένα απολαυστικό μείγμα ιστορικών ντοκουμέντων, υπέροχων έργων τέχνης, σκίτσων, αληθινών φωτογραφιών και σκηνών από ντοκιμαντέρ. Η μουσική που μας συντροφεύει στην πάλη του πολιτισμού μας για επικράτηση αποδίδεται σε CD format και όχι σε MIDI ή άλλο format που πηγάζει αποκλειστικά από υπολογιστές. Η “Ωδή στη Χαρά” του Μπετόβεν μας μαγεύει από τις πρώτες νότες. Το κλασικό εμβατήριο του Αμερικανικού Εμφυλίου μας ταξιδεύει στην εποχή της αδελφοκτόνου Αμερικής.

Τροπικές νότες, φυλετικοί ύμνοι, εξωγήινες μελωδίες και επικοί παιάνες που συνοδεύουν τις αυτοκρατορικές κατακτήσεις της Ρώμης και τις σταυροφορίες μας συναρπάζουν. Το soundtrack στέκεται αυτόνομα από το υπόλοιπο παιχνίδι, τόσο καλοφτιαγμένο είναι. Αν δουλεύαμε στην MicroProse την εποχή του σχεδιασμού του Civilization II είναι βέβαιο ότι θα εισηγούμασταν την ίδια ακριβώς οπτική του χώρου. Καλή η top down κάμερα δεν λέμε, όμως η ισομετρική θέα ζωντανεύει πόλεις, μονάδες και τα εδαφικά χαρακτηριστικά που μας περιβάλλουν, προσφέροντας μια εμπειρία που αγγίζει τις τρεις διαστάσεις.

Είναι εμφανές πλέον πως το Civilization II είναι ένα παιχνίδι που έχει σχεδιαστεί με τεράστια προσοχή και μεράκι ώστε να καλύψει όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ιστορίας και εξέλιξης. Οι game designers όμως δεν σταματούν στην φοβερή δουλειά που ολοκλήρωσαν αλλά παραδίδουν και σε εμάς, τους users, την φλόγα της δημιουργίας, την δυνατότητα μιας παρτίδας Civilization με εντελώς προσωπικά χαρακτηριστικά. Ποτέ πριν το Civilization II το modding του ψηφιακού υλικού δεν ήταν τόσο εύκολο. Για το πλάσιμο μιας εμπειρίας που θα φέρει την ξεχωριστή μας σφραγίδα έχουμε τα εργαλεία του world builder και του scenario editor. Αμολάμε την φαντασία μας ελεύθερη και δεν αποκλείεται ο χάρτης και το σενάριο που σκεφτήκαμε να είναι πολύ καλύτερα από το επίσημο περιεχόμενο. Στην απίθανη περίπτωση που δεν μας ικανοποιήσουν τα δοθέντα εργαλεία, μπαίνουμε στο directory του Civilization II, βρίσκουμε το text files με τους κανόνες και τους αλλάζουμε τον… αδόξαστο.

Από την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του Civilization II περιμέναμε την υποσχόμενη έκδοση που θα περιέχει και multiplayer κομμάτι για να δείξουμε σε φίλους και αγνώστους ποιος είναι ο καλύτερος “στρατηγός της πολυθρόνας”. Το επτά είναι ένας ωραίος, χορταστικός αριθμός για συμπλεκόμενους πολιτισμούς με users στον χειρισμό τους. Η πρόκληση σκαρφαλώνει σε ύψη… Ιμαλαΐων γιατί οι αντίπαλοι είναι αδίστακτοι και τον μακιαβελισμό τους βλέπουμε να μοιράζεται και το τροποποιημένο A.I. Η διπλωματία πάει περίπατο στο multiplayer, ένας είναι ο κανόνας, σκότωσέ τους πρώτος για να μην σε σκοτώσουν. Να πούμε ότι δεν μας αρέσει η ένταση και η αγωνία του multiplayer θα πούμε ψέμματα. Αυτό που μας λείπει μέχρι στιγμής είναι η εύρεση μιας εξάδας ατόμων η οποία θα συνδέεται μαζί μας σε τακτά χρονικά διαστήματα για πολλές ώρες, ώστε να παίζουμε αρκετά την κάθε συναρπαστική παρτίδα και να μην ξεμένουμε με το A.I.

Διπλασιασμός του περιεχομένου και της πώρωσης
Δύο λέξεις ταιριάζουν απόλυτα στο Civilization II, οι λέξεις συναρπαστικό και απαιτητικό. Πρόκειται για ένα μοναδικό συνδυασμό που το καθιστά ολοκληρωτικά εθιστικό, σαν αβλαβές ναρκωτικό, χωρίς παρενέργειες. Εντάξει, ίσως να καταλογίσουμε σαν παρενέργεια του ότι μας κρατά “ομήρους” στην οθόνη του υπολογιστή μας για πολλές ώρες αλλά μέχρι εκεί. Δεν υπάρχει τίποτα πάνω του που να μην μας αρέσει.

Μας αρέσει η προοπτική, τα γραφικά, η μουσική, τα multimedia, οι πολιτισμοί, τα σενάρια, οι μάχες, οι τεχνολογίες. Περισσότερο από όλα γουστάρουμε την κλιμάκωση του gameplay. Αρχίζουμε σαν ταπεινοί φύλαρχοι ενός εκκολαπτόμενου πολιτισμού και φτάνουμε στο σημείο να λαμβάνουμε αποφάσεις για πλανητικά ζητήματα, για πράξεις που θα επηρεάσουν το σύνολο της ανθρωπότητας. Εκτιμούμε φοβερά και την διδακτική διάσταση του Civilization II, ενός τίτλου που μπορεί να φορτώσει τα παιδικά μυαλά με πολύτιμες γνώσεις, διασκεδάζοντας τα ταυτόχρονα.

Θετικά:
- Πλούσιο σύνολο από ρεαλιστικά game mechanics
- Απεριόριστη διάρκεια στον χρόνο
- Διδάσκει και ταυτόχρονα μας διασκεδάζει
- Άφθονα ιστορικά σενάρια και δεδομένα
- Φανταστικό multimedia υλικό και soundtrack
- Αναβαθμισμένα γραφικά και προοπτική σε σχέση με το πρωτότυπο
- Καλορυθμισμένο A.I.
- Εύκολη παραμετροποίηση όλου του περιεχομένου

Αρνητικά:
- Δυσκολία εξεύρεσης υπομονετικών αντιπάλων στο multiplayer

Βαθμολογία
Γραφικά: 7.5
Ήχος: 8
Gameplay: 8.5
Σενάριο: 7.5
Αντοχή: 8.5
Γενικά: 8.5

Ένα όμορφο sequel με νόημα, ουσία και την πιο εθιστική πολιτιστική ανασκόπηση έως τις μέρες μας.

Γιάννης Μοσχονάς