Φύγατε για διακοπές και φοβάστε ότι ξεχάσατε αναμμένα τα φώτα του σαλονιού ή ένα μάτι της κουζίνας. Μάθατε ότι μετά την αναχώρησή σας σηκώθηκε δυνατός αέρας και δεν έχετε κάποιον να ανεβάσει τις τέντες σας, ώστε να μη σκιστούν. Επιστρέφετε ύστερα από μέρες και πονοκεφαλιάζετε στη σκέψη ότι δεν σας περιμένει ζεστό νερό ή ότι θα βρείτε το σπίτι καμίνι εξαιτίας της ζέστης. Θέλετε να ελέγχετε ανά πάσα στιγμή όλες τις οικιακές ηλεκτρικές συσκευές από ένα τηλεχειριστήριο, τον υπολογιστή ή ακόμα και το κινητό σας τηλέφωνο. Για όλα αυτά τα προβλήματα και τις επιθυμίες, η τεχνολογία έχει βρει τη λύση: το «έξυπνο» σπίτι.
Η «ευφυΐα» μιας κατοικίας βασίζεται στην ηλεκτρολογική εγκατάστασή της, που είναι μεν πιο σύνθετη και ακριβή από τη συνηθισμένη, αλλά προσφέρει πρωτοποριακές δυνατότητες ελέγχου και διαχείρισης του φωτισμού, του κλιματισμού, των ηλεκτρικών συσκευών, των ρολών, των τεντών, των συστημάτων ασφαλείας (συναγερμός, ανιχνευτής πυρός κ.λπ.), του εξοπλισμού ήχου και εικόνας, ανάλογα με τις προτιμήσεις του ιδιοκτήτη, τις καιρικές συνθήκες και άλλους παράγοντες.
Η τεχνολογία του «έξυπνου» σπιτιού γεννήθηκε ως απάντηση στις σύνθετες ανάγκες των πολυτελών κατοικιών, όπου η συνύπαρξη πολλών διαφορετικών συστημάτων για την ασφάλεια, την άνετη και ευχάριστη διαμονή των ιδιοκτητών τους δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις. «Με τα σημερινά δεδομένα, δεν έχει νόημα να μετατραπεί ένα μέσο σπίτι σε “ευφυές”», σημειώνουν οι ειδικοί.
Ο σχεδιασμός και η κατασκευή μιας «ευφυούς» ηλεκτρολογικής εγκατάστασης είναι εφικτό να γίνουν και εκ των υστέρων σε ένα ήδη ολοκληρωμένο κτίριο, όμως συνιστάται να γίνουν στο στάδιο της κατασκευής του. Ο επιπλέον χρόνος που θα χρειαστεί είναι ελάχιστος και αφορά στο σκέλος του προγραμματισμού των ηλεκτρικών συστημάτων, ο οποίος γίνεται από ηλεκτρολόγο μηχανικό. Την ηλεκτρολογική εγκατάσταση θα κάνει ηλεκτρολόγος, όπως και στα συμβατικά σπίτια και γραφεία. Οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο έχουν φροντίσει ώστε τα υλικά που πωλούν να ακολουθούν κοινές προδιαγραφές. Ετσι σε ένα κτίριο μπορούν να τοποθετηθούν χωρίς πρόβλημα υλικά διαφορετικών κατασκευαστών.
Η «καρδιά» της hi-tech κατοικίας χτυπά, συνήθως, κοντά στην είσοδο, όπου τοποθετείται ο κεντρικός πίνακας ελέγχου. Μια σειρά διακοπτών ή μια οθόνη αφής επιτρέπουν στον ένοικο να ρυθμίσει όλα τα συστήματα. Από κει και πέρα, κάθε δωμάτιο έχει το δικό του διακόπτη, όπως και στα συνηθισμένα κτίρια. Αυτός επικοινωνεί με το κεντρικό σύστημα μέσω της «έξυπνης» καλωδίωσης, γι’ αυτό και είτε λειτουργεί αυτόνομα είτε υπακούει σε εντολές που καταχωρίζονται στο κεντρικό σύστημα. Αντί για διακόπτες είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν τηλεχειριστήρια. Η καταχώρηση των εντολών γίνεται από τον υπολογιστή, το σταθερό ή το κινητό τηλέφωνο, το palmtop ή ακόμα και το iPod του ιδιοκτήτη. Η δημοφιλέστερη μέθοδος είναι μέσω τηλεφώνου. «Ο ιδιοκτήτης, ενώ λείπει, καλεί το σταθερό τηλέφωνο του σπιτιού του», εξηγεί ο ηλεκτρολόγος μηχανικός κ. Διονύσης Ρηγάτος. «Υστερα από λίγα χτυπήματα ενεργοποιείται το μόντεμ της “έξυπνης” κατοικίας, τον ενημερώνει για την κατάσταση στο σπίτι και στη συνέχεια του επιτρέπει, πιέζοντας ένα πλήκτρο του κινητού, να επιλέξει μία από τις ενέργειες που έχουν προγραμματιστεί στο σύστημα με τη βοήθεια του ειδικού».
Με ένα κλικ…
Η πιο πρακτική λειτουργία που προσφέρει η τεχνολογία των «έξυπνων» σπιτιών είναι τα σενάρια. Με το πάτημα ενός πλήκτρου, το οικιακό περιβάλλον προσαρμόζεται στις επιθυμίες του ιδιοκτήτη ή στις εξωτερικές συνθήκες και σε έκτακτες καταστάσεις. Για παράδειγμα:
▪ Σενάριο πολυήμερης απουσίας: Τα εσωτερικά φώτα ανάβουν και σβήνουν αυτόματα σε ακανόνιστες ώρες κάθε ημέρα, ώστε επίδοξοι κλέφτες να μην αντιληφθούν ότι οι ένοικοι λείπουν από το σπίτι. Παράλληλα, το κεντρικό σύστημα ειδοποιεί τον ιδιοκτήτη με γραπτά μηνύματα (SMS) στο κινητό του για τυχόν προβλήματα που εντοπίζουν οι ανιχνευτές νερού, φυσικού αερίου και πυρός. Το ίδιο κάνουν και οι ανιχνευτές κίνησης. Η θερμοκρασία διατηρείται σταθερή σε επίπεδο που παρέχει εξοικονόμηση ενέργειας.
▪ Σενάριο πρωινού ξυπνήματος: Τα ρολά ανεβαίνουν αυτόματα κάθε πρωί σε προκαθορισμένη ώρα και το στερεοφωνικό του σαλονιού αναμεταδίδει μέσω ασύρματης σύνδεσης στο υπνοδωμάτιο το αγαπημένο τραγούδι του ιδιοκτήτη.
▪ Σενάριο οικιακού κινηματογράφου: Με το πάτημα ενός πλήκτρου σβήνει το κεντρικό φως του δωματίου, χαμηλώνει η ένταση των απλικών (dimming), κλείνουν τα ρολά, ενεργοποιείται ο βιντεοπροβολέας και κατεβαίνει το πανί-οθόνη. Τα πάντα είναι έτοιμα για να ξεκινήσει η προβολή του φιλμ.
Οικιακό δίκτυο μπορεί να στηθεί, επίσης, για την επιτήρηση των χώρων της κατοικίας. Κάμερες καταγράφουν διαρκώς τι γίνεται μέσα και έξω από το σπίτι και αναμεταδίδουν την εικόνα μέσω Διαδικτύου στον υπολογιστή του ιδιοκτήτη. Φυσικά, η γρήγορη σύνδεση στο Ιντερνετ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του υπερσύγχρονου σπιτιού.
Το κόστος
Το τελικό κόστος των «ευφυών» εγκαταστάσεων εξαρτάται από τον αριθμό των συστημάτων και των συσκευών που θέλει ο ιδιοκτήτης να ελέγχονται με «έξυπνο» τρόπο και από τις λειτουργίες που αυτός θα επιλέξει.
Παράδειγμα:
Για τον κεντρικό έλεγχο του φωτισμού και των ρολών σε ένα 4άρι θα απαιτηθούν:
1 τροφοδοτικό = 300 ευρώ
1 12απλό ρελέ = 400 ευρώ
12 μπουτόν
που βρίσκεται πάνω δεξιά.
