1979 Revolution: Black Friday

Όταν τα games σοβαρεύουν.

Στην ιστορία οποιουδήποτε μέσου έκφρασης υπάρχουν πάντα σημεία αναφοράς. Έργα τέχνης ορόσημα του είδους τους τα οποία καθορίζουν το μέλλον της εκάστοτε βιομηχανίας, δημιουργούν άγνωστα μέχρι τότε ιδιώματα και αποτελούν μέτρο σύγκρισης για οτιδήποτε ακολουθήσει. Για το gaming συγκεκριμένα μπορούμε να κοιτάξουμε στο παρελθόν, στη σύντομη μεν αλλά πυκνή δε ιστορία του και να ονομάσουμε κλασικά αριστουργήματα όπως το Super Mario Bros, το Metroid, το Castlevania: Symphony of the Night, το Wofenstein 3D, το Myst και πολλά άλλα ως προγόνους των περισσοτέρων games που υπάρχουν σήμερα. Η διαδικασία αυτή -το να κοιτάμε στο παρελθόν για να διαπιστώσουμε πως όσα έχουν προηγηθεί έχουν επηρεάσει το σήμερα- μας βγαίνει αυθόρμητα διότι το πέρασμα του χρόνου σε συνδυασμό με την αφθονία δεδομένων και παραδειγμάτων που μας προσφέρει το παρελθόν στο σύνολό του, επιτρέπουν μια πιο ψύχραιμη και εκλογικευμένη ανάλυση της οποιαδήποτε κατάστασης. Τι συμβαίνει όμως όταν γινόμαστε εδώ και τώρα, στο φευγαλέο παρόν, μάρτυρες κυκλοφοριών τόσο πρωτότυπων που μέσα σε ελάχιστο χρόνο δρουν καταλυτικά στην γέννεση ενός νέου ιδιώματος;

Το 2012 η Telltale Games παρέδωσε στον κόσμο το The Walking Dead, ένα Adventure βασισμένο στο ομώνυμο graphic novel. Ένα Adventure που κατάφερε να ξυπνήσει το genre από τον πολυετή του λήθαργο ανανεώνοντας το και παραδίδοντας το σε ένα νέο κοινό με νέες απαιτήσεις και εμπειρίες. Με την κυκλοφορία αυτή η φόρμουλα χτίστηκε και απέκτησε μορφή, οι δαιδαλώδεις σπαζοκεφαλιές και οι κρυπτικοί γρίφοι έμειναν και θάφτηκαν στο παρελθόν τους και το σενάριο με τους καλογραμμένους του χαρακτήρες και τα άφθονα δραματικά του beats ήρθε στο προσκήνιο για να μας οδηγήσει σε ένα ταξίδι διακλαδωτής αφήγησης. Το gameplay περιορίστηκε σε μια σειρά επιλογών που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα την ιστορία και ως εκ τούτου αποδείχθηκε πως το gaming μπορεί να αποτελέσει εξίσου συναρπαστικό μέσω εξιστόρησης δραματικών αφηγήσεων με την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Δεν ήταν η Telltale η πρώτη εταιρία που προσπάθησε να κάνει κάτι τέτοιο αλλά ήταν η πρώτη που το κατάφερε και μάλιστα με τρόπο τέτοιο που να μην απαιτεί αστρονομικά budget, απλά μόνο όρεξη, μεράκι και συγγραφικό ταλέντο.

Το 1979 Revolution: Black Friday είναι ένα Adventure που ακολουθεί ακριβώς αυτήν την προσέγγιση σχεδιασμού για να μας αφηγηθεί μια ιστορία που λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της ιρανικής επανάστασης του 1979. Είναι επίσης ένα δημιούργημα το οποίο δεν θα μπορούσε να έχει υπάρξει ποτέ αν η Telltale δεν είχε πρώτα στρώσει τον δρόμο. Επηρεασμένο από την πιο “σοβαρή” προσέγγιση στο σενάριο που έχει καθιερωθεί από το The Walking Dead και δημιουργημένο από μια ομάδα συντελεστών ιρανικής καταγωγής αναλαμβάνει το φιλόδοξο σχέδιο του να παρουσιάσει με τρόπο πέραν του συνηθισμένου μία αμιγώς πολιτικοκοινωνική κατάσταση τοποθετημένη μάλιστα σε μία από τις πιο παρεξηγημένες και περιπλεγμένες περιοχές του πλανήτη, τη Μέση Ανατολή. Παρόλο που το γεγονός αυτό αποτελεί ισχυρότατο δέλεαρ αγοράς από μόνο του θα δούμε αναλυτικά παρακάτω τι έχει να προσφέρει η φιλόδοξη αυτή κυκλοφορία.

Ο ξεσηκωμός του λαού
Όπως σε όλα τα games του είδους έτσι και στο 1979 Revolution: Black Friday η πλοκή είναι το σημείο εστίασης. Για το λόγο αυτό -και για αποφυγή spoilers- θα σας παρουσιάσω το σενάριο περιγραφικά, παρουσιάζοντας τις γενικές μου εντυπώσεις και όχι αναλύοντας λεπτομερώς τα τεκταινόμενα. Το παιχνίδι λοιπόν σας τοποθετεί στον ρόλο του Reza Shriazi, ενός ανερχόμενου φωτορεπόρτερ που επιστρέφει το 1978 στη πατρίδα του, το Ιράν, με σκοπό να αποτυπώσει στο φωτογραφικό του φιλμ την εξέλιξη της επανάστασης η οποία ακόμα βρίσκεται στα γεννοφάσκια της. Η αφήγηση ακολουθεί μη γραμμική πορεία μιας και ξεκινάει κάποια χρόνια μετά, με τον πρωταγωνιστή μα να είναι φυλακισμένος και να ανακρίνεται από τις κρατικές αρχές. Οι σκηνές ανάκρισης διακόπτονται συχνά από φλασμπάκ αναμνήσεων του Raza από τις εμπειρίες του στην επανάσταση.

Με την τεχνική αυτή το ενδιαφέρον κορυφώνεται μιας και δεκάδες ερωτήματα γεννώνται άμεσα. Ποια ήταν η συμμετοχή μας και ο αντίκτυπός μας στην επανάσταση, τι συνέβη και ο χαρακτήρας μας είναι φυλακισμένος μετά το πέρας της και άλλα πολλά. Μέσα στις δύο ώρες διάρκειας τους 1979 Revolution: Black Friday θα γνωρίσετε τους χαρακτήρες που περιτριγυρίζουν τον Reza,θα σας δοθεί η ευκαιρία να μάθετε κάποια πράγματα για την συμβολή του στην επανάσταση καθώς και για τα προσωπικά του κίνητρα όσον αφορά την ανατροπή του παρόντος καθεστώτος. Επιπλέον θα έρθετε σε επαφή με τους ιθύνοντες πίσω από την κλιμάκωση της διαμαρτυρίας οι οποίοι βασίζονται σε αληθινά πρόσωπα και δεν είναι πάντα τόσο αγνοί όσο φαίνονται ενώ οι σκοποί τους είναι ίσως πιο υποχθόνιοι από όσο θα θέλαμε να πιστέψουμε και από όσο πίστεψαν οι σύγχρονοί τους στην πραγματική επανάσταση.

Αυτό το σημείο είναι με διαφορά το μεγαλύτερο επίτευγμα της iNK Stories και του 1979: Revolution. Καταφέρνει να μας παρουσιάσει τόσο μία πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή με καλογραμμένους χαρακτήρες και διαλόγους όσο και να τοποθετήσει αυτή σε μία γεμάτη ερωτήματα και προβληματισμούς γκρίζα ηθική ζώνη. Οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες των γεγονότων που έλαβαν χώρα στην επανάσταση αυτή έπλασαν με τον τρόπο τους το Ιράν του σήμερα και οι συγγραφείς του παιχνιδιού -όντας και γηγενείς του λαού που έζησε τα φαινόμενα αυτά- αποδίδουν με τρόπο αξιοθαύμαστα ουδέτερο τόσο τις ανάγκες που δημιούργησαν την ανάγκη για επανάσταση όσο και τους κινδύνους που έφερε αυτή. Παρά το γεγονός ότι υποτίθεται πως πρέπει να είμαστε με το μέρος των επαναστατών και να συμπάσχουμε με τον αγώνα τους, το σενάριο συχνά μας κλείνει περιπαιχτικά το μάτι δείχνοντας μας πως οι επαναστάσεις δεν είναι πάντα τόσο ρομαντικές όσο παρουσιάζονται από το καθεστώς που τις ακολουθεί. Θα μπορούσαν πολύ εύκολα οι developers να κατασκευάσουν μία ιστορία με ξεκάθαρους καλούς και κακούς, αντί αυτού όμως διαλέγουν τον δύσκολο αλλά σωστό δρόμο του να παρουσιάσουν τα κίνητρα όλων ως εξίσου ανθρώπινα ακόμα και αν είναι -εκ των υστέρων- λάθος.

Τερματίζοντας το 1979 Revolution ένιωσα την ανάγκη να ψάξω να μάθω περισσότερα για το ιστορικό αυτό γεγονός για το οποίο ξέρουμε ελάχιστα και αφορά έναν λαό που έχουμε μάθει να θεωρούμε ξένο και αρχετυπικά κακό. Ο ρόλος των ανθρώπων από τη Μέση Ανατολή στα περισσότερα video games είναι να αποτελούν τον στόχο μας, τον κακό στην ιστορίας μας και το φαινόμενο αυτό είναι σύμπτωμα της ευρύτερης δυτικής μεγαλομανίας και ξενοφοβίας που αντιμετωπίζει -για λόγους καθαρά πολιτικούς- τους ανθρώπους αυτούς ως λιγότερο ανθρώπους από εμάς. Το 1979 Revolution ανατρέπει πλήρως αυτά τα στερεότυπα, παρουσιάζει ένα Ιράν που σφύζει από έναν συναρπαστικό και εφάμιλλο πολιτισμό ενώ ταυτόχρονα αποτελείται από ανθρώπους με τους οποίους μπορούμε να μοιραστούμε κοινά συναισθήματα και κοινούς σκοπούς. Η επανάσταση στο Ιράν θα σας φανεί αρκετά γνώριμη ακόμα και αν δεν ξέρετε τίποτα για αυτή διότι οι ομοιότητες της με αντίστοιχα ιστορικά γεγονότα της Ελλάδας και του ευρύτερου Δυτικού κόσμου γίνονται γρήγορα αντιληπτές.

Τα κακώς κείμενα
Παρόλο που αναγνωρίζω και επιβραβεύω την αρτιότητα και δεξιοτεχνία με την οποία οι developers απέδωσαν ένα τόσο λεπτό ζήτημα υπάρχουν κάποια σημαντικά ζητήματα τα οποία δεν θα μπορούσα να αγνοήσω. Καταρχάς ο χρόνος που μου πήρε να ολοκληρώσω το παιχνίδι ήταν μόλις δύο ώρες και αυτό ενώ πήρα τον χρόνο μου σε πολλές περιοχές για να εξερευνήσω κάθε σπιθαμή του κάθε χώρου και να διαβάσω κάθε ιστορικό σημείωμα που παρουσιαζόταν. Η τόσο μικρή διάρκεια αποτελεί προφανές εμπόδιο στο να προτείνω ανεπιφύλακτα το 1979 Revolution αλλά η κατάσταση κάπως σώζεται από την ιδιαιτέρα χαμηλή τιμή λανσαρίσματος στα 12 ευρώ. Αν και υπάρχουν τίτλοι που στα ίδια λεφτά θα σας προσφέρουν αρκετά περισσότερες ώρες διασκέδασης, θεωρώ πως η εν λόγω τιμή είναι αρκετά τίμια αν κάποιος developer θέλει να φτιάξει ένα σύντομο σε διάρκεια παιχνίδι.

Αυτό που δεν μπορώ να συγχωρήσω με τίποτα όμως είναι η παντελής έλλειψη πληρότητας στο σενάριο. Το 1979 Revolution παρουσιάζεται ως αυτόνομο δημιούργημα και όχι σαν πρώτο επεισόδιο. Παρόλο που υπάρχουν σχέδια για sequel, οι developers υπόσχονται μια πλήρη εμπειρία και δυστυχώς ψεύδονται ασύστολα. Το παιχνίδι τελειώνει ακριβώς στο σημείο που η πλοκή αρχίζει να κορυφώνεται και όλα τα τεκταινόμενα μένουν ξεκρέμαστα και στον αέρα. Δεν πρόκειται καν για το σύνηθες cliffhanger τέλος που δημιουργεί hype για το επόμενο κεφάλαιο. Η ιστορία κόβεται με τέτοιο τρόπο που δίνει την εντύπωση πως η παραγωγή έπρεπε να σταματήσει λόγω έλλειψης χρημάτων -γεγονός πολύ πιθανό μιας και μιλάμε για indie εταιρία ανάπτυξης. Πιθανώς τα αρχικά σχέδια για το 1979 Revolution να προέβλεπαν αρκετά μεγαλύτερη διάρκεια αλλά η ψυχρή πραγματικότητα της έλλειψης χρηματοδότησης τα απέτρεψε από το να πραγματοποιηθούν.

Ζήστε στην καρδιά των γεγονότων που οδήγησαν στην ιρανική επανάσταση του 1979

Φωτογραφίες και συνομιλίες
Το gameplay του 1979 Revolution αποτελείται κατά βάση από διαλόγους, quick-time events και εξερεύνηση περιβάλλοντος. Οι διάλογοι συμβαίνουν όπως ακριβώς στα games της Telltale, κάθε φορά που είναι να μιλήσετε έχετε τέσσερις διαφορετικές επιλογές και περιορισμένο χρόνο για να σκεφθείτε ποια να διαλέξετε. Το σύστημα αυτό λειτουργεί με τρόπο τέτοιο ώστε να σας αναγκάζει να αντιδράτε πιο πολύ συναισθηματικά παρά λογικά, γεγονός που θα σας βάλει περισσότερα στο κλίμα της πλοκής. Πέραν των διαλόγων υπάρχουν και κάποιες -λίγες ευτυχώς- σκηνές δράσης στις οποίες καλείστε να πατάτε το σωστό κουμπί στον σωστό χρόνο για να αποφύγετε εμπόδια ενώ κάποιος σας κυνηγάει. Συνήθως η αποτυχία σε αυτή την πρόκληση συνεπάγεται τον θάνατο του χαρακτήρα σας και την επανεκκίνηση της σκηνής. Τέλος σε προκαθορισμένα σημεία θα σας δοθεί η ευκαιρία να εξερευνήσετε ελεύθερα κάποιο περιβάλλον όπως τους δρόμους της Τεχεράνης κατά την διάρκεια διαδήλωσης και το κρησφύγετο των μελών της επαναστατικής οργάνωσης. Στους χώρους αυτούς θα βρείτε διάφορα αντικείμενα από τα οποία θα μάθετε ένα κομμάτι του πολιτισμού του Ιράν και των ιστορικών γεγονότων της επανάστασης.
>

Επιπλέον όμως υπάρχει και ένας ακόμα μηχανισμός ο οποίος σχετίζεται με το γεγονός πως ο χαρακτήρας σας είναι φωτορεπόρτερ. Σε πολλά σημεία θα χρησιμοποιείτε την κάμερα σας για να απαθανατίσετε σκηνές της επανάστασης οι οποίες έχουν αναπαραχθεί πιστά βάσει πραγματικού αρχείου φωτογραφιών που υπάρχουν. Κάθε φορά που θα τραβάτε μια τέτοια φωτογραφία θα μπορείτε να την συγκρίνετε με την αντίστοιχη που έβγαλε κάποιος γνωστός φωτορεπόρτερ της εποχής. Παρόλο που ο μηχανισμός αυτός έχει αρκετό ενδιαφέρον δεν είναι εκτελεσμένος όσο καλά όσο θα μπορούσε. Τα πράγμα που μπορείτε να φωτογραφίσετε είναι πολύ περιορισμένα και προκαθορισμένα ενώ δεν υπάρχει και πραγματικά ελευθερία όσο αφορά την γωνία λήψης.

Γενικότερα στο 1979 Revolution παρατηρείται μία εμφανής έλλειψη “φινιρίσματος”. Όλες του οι ιδέες φαίνονται κάπως μισοτελειωμένες και προχειροφτιαγμένες. Εξίσου περιοριστική με την φωτογραφία είναι και η εξερεύνηση, με αόρατους τοίχους να υπάρχουν παντού, περιορίζοντας έτσι τις περιοχές που μπορείτε να μελετήσετε σε πολύ μικρά κομμάτια. Παρόλο που η ισχύς της πλοκής επισκιάζει τα προβλήματα αυτά στο gameplay, συμπτώματα της βιασύνης των developers φαίνονται και σε αυτή. Αν προσπαθήσετε να παίξετε δεύτερη φορά το 1979 Revolution θα παρατηρήσετε πως πολλές από τις επιλογές που κάνετε δεν έχουν τον παραμικρό αντίκτυπο ενώ τις περισσότερες φορές οι υπόλοιποι χαρακτήρες λένε ακριβώς τα ίδια ανεξαρτήτου του τι επιλογές θα κάνετε εσείς στους διαλόγους.

Απαρχαιωμένα γραφικά και εντυπωσιακές ερμηνείες
Ο ρεαλισμός της θεματολογίας, της πλοκής και των χαρακτήρων δυστυχώς δεν συνοδεύεται και από ρεαλισμό στα γραφικά. Τα γραφικά φαίνονται λες και το έχουν σκάσει από κάποιο παιχνίδι της εποχής του PS2 και η φανερή αυτή έλλειψη ευκρίνειας δεν αποκρύπτεται με την χρήση κάποια καλλιτεχνικής τεχνοτροπίας ή κάποιας ιδιαίτερης αισθητικής. Το τελικό οπτικό αποτέλεσμα είναι πλήρως απογοητευτικό κυρίως γιατί το 1979 Revolution είναι ακριβώς το παιχνίδι που επωφελούταν από όμορφα φωτορεαλιστικά γραφικά. Ευτυχώς ta cutscenes και οι σκηνές διαλόγων έχουν άρτια σκηνοθεσία με αξιοπρεπή animation και κινηματογραφικές γωνίες λήψης για την κάμερα γεγονός που κάπως προσπαθεί να σώσει την κατάσταση.

Αντίθετα στον ηχητικό τομέα το 1979 Revolution αριστεύει. Οι ερμηνείες προέρχονται όλες από έμπειρους ηθοποιούς μεσανατολικής καταγωγής και είναι στο σύνολό τους εξαιρετικές για όλους τους χαρακτήρες. Επίσης το soundtrack αν και δεν περιέχει κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μεταφέρει άρτια την κινηματογραφική αίσθηση της ιστορίας και τον δραματικό τόνο των γεγονότων που συμβαίνουν.

Ξεχωρίζει παρά τα προβλήματά του
Συνολικά το 1979 Revolution: Black Friday κλέβει τις εντυπώσεις κυρίως λόγω της ισχυρής θεματολογίας και του εκπληκτικού χειρισμού αυτής από τους developers. Το σενάριο, οι διάλογοι και οι χαρακτήρες είναι δεξιοτεχνικά γραμμένοι και παρουσιάζουν αμείωτο ενδιαφέρον καθ' όλη την διάρκεια. Δυστυχώς το περιορισμένο budget της παραγωγής δημιουργεί σημαντικά προβλήματα που εμφανίζονται στην μικρή διάρκεια, στο προχειροφτιαγμένο gameplay και στον απαρχαιωμένο οπτικό τομέα. Συνολικά παρά τα προβλήματα του αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία που δείχνει πως το gaming μπορεί να αντιμετωπίσει με τρόπο απολύτως ώριμο σενάρια που πραγματεύονται λεπτά και σοβαρά ζητήματα.

Θετικά:
- Δυνατή θεματολογία
- Ενδιαφέρον σενάριο με καλογραμμένους χαρακτήρες
- Ουδέτερη και σφαιρική παρουσίαση των γεγονότων
- Πλήθος πληροφοριών για τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα

Αρνητικά:
- Απότομο τέλος και μικρή διάρκεια
- Αδιάφορο gameplay
- Απαρχαιωμένα γραφικά
- Επιλογές χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο

Βαθμολογία
Γραφικά: 6
Ήχος: 8
Gameplay: 8
Αντοχή: 6
Γενικά: 7

Παρά τα αρκετά του προβλήματα ξεχωρίζει για την ικανότητά του να αντιμετωπίζει με ωριμότητα μια πολύ σοβαρή και ενδιαφέρουσα θεματολογία.

Σωτήρης Τζατζάκης